Mleczko Pszczele

Wiadomo nie od dziś, że pszczoły to niezwykle pożyteczne owady. Nie tylko z powodu umiejętności wytwarzania pysznego miodku, ulubionego przysmaku Kubusia Puchatka, ale przede wszystkim, z uwagi na swoje ponadprzeciętne umiejętności zapylania i niepodważalny wpływ na zachowanie równowagi w przyrodzie.

Podobno Albert Einstein kiedyś powiedział, że „jeśli z powierzchni ziemi znikną pszczoły, to człowiekowi pozostaną już najwyżej cztery lata życia” i choć jest wielce prawdopodobne, że to wcale nie jego słowa, przesłanie pozostaje wciąż żywe. Co więcej, postępująca depopulacja pszczół widoczna na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, związana z Zespołem Masowego Ginięcia Pszczoły Miodnej (Colony Collapse Disorder, CCD), tylko wzmacnia treść słynnego cytatu. Naukowcy biją na alarm, ponieważ to właśnie pszczoły stoją za zapylaniem około 75% wszystkich gatunków roślin na świecie, a w przypadku roślin uprawnych udział ten może wynosić ponad 85%!

Mogłoby się wydawać, że te pracowite małe stworzenia niczym nas już nie zaskoczą, nic jednak bardziej mylnego. Dziś opowiem Wam o pewnej wyjątkowo cennej substancji, produkowanej przez pszczoły w bardzo niewielkich ilościach, potocznie nazywanej Eliksirem Młodości!

ROLA MLECZKA PSZCZELEGO?

Mleczko pszczele, bo o nim mowa, to wydzielina gardzielowa wytwarzana przez młode pszczoły robotnice, pomiędzy 5-14 dniem ich życia. Ta wyjątkowa substancja, służy do karmienia pszczelich larw w pierwszych trzech dniach ich życia i jest jedynym pokarmem spożywanym przez pszczele matki. Warto dodać, że larwy żywione mleczkiem, zwiększają masę swojego ciała nawet tysiąckrotnie! To zresztą główny powód coraz większego zainteresowania mleczkiem pszczelim, które niczym źródło wiecznej młodości, posiadło dar przedłużania życia.

Fenomen polega na tym, że pszczele matki żyją nawet 40-krotnie dłużej niż zwykłe robotnice, które dożywają maksymalnie 40-45 dni. Jak łatwo oszacować, przeciętna królowa żyje więc 3-5 lat, pomimo że w fazie larwalnej, niczym nie różni się od swoich braci i sióstr. Kluczem do długowieczności jest właśnie mleczko pszczele, jedyny pokarm, jakim żywią się matki, nieprzerwanie od początku stadium larwalnego.

POZYSKIWANIE MLECZKA PSZCZELEGO

Proces pozyskania mleczka pszczelego jest ograniczony bieżącym zapotrzebowaniem pszczół, co oznacza, że produkują go tylko tyle, ile potrzebują dla siebie, nie magazynując na później, jak robią to z pierzgą, czy miodem.

Z tego powodu pszczelarze i producenci mleczka, starają się przechytrzyć pszczoły, stosując niekonwencjonalne metody pozyskania tego cennego produktu. Jedną z nich jest umieszczenie w ulu specjalnie przygotowanych ramek z miseczkami, zawierającymi larwy do wykarmienia, a następnie zebranie nadwyżki mleczka pszczelego. Niestety proces ten jest czasochłonny i trudny, a efektywność takiej produkcji niewielka. Szacuje się, że jedna rodzina pszczół może wyprodukować mniej więcej około 100g nadwyżki mleczka w trakcie całego miodowego sezonu. Często stosowaną metodą jest odizolowanie królowej od pszczół, co pobudza je do szybszego przygotowania nowej matki, a to z kolei bezpośrednio wpływa na ich efektywność produkcyjną. Pszczołom w ulu, podsuwa się specjalnie do tego celu przygotowane komórki mateczne, odpowiednio większe i pojemniejsze, stymulując je do nadprodukcji. Już po kilku dniach z matecznika usuwa się larwę, a następnie pobiera wyprodukowane przez pszczoły mleczko. W ten sposób, z jednej komórki matecznej można pozyskać do 150mg czystego mleczka pszczelego. Można śmiało napisać, że to kropla w morzu potrzeb, dlatego też substancja ta, należy nie tylko do najcenniejszych, ale również najdroższych produktów pochodzenia pszczelego i nic nie wskazuje, żeby mogło się to w najbliższym czasie zmienić.

SMAK, ZAPACH I KONSYSTENCJA

Konsystencja mleczka jest delikatnie żelowa, przypomina gęstą śmietaną, lub kremowany miód. Cechuje je bardzo jasna, kremowa, niemal biała, a nawet lekko perłowa barwa, przywodząca na myśl miód rzepakowy. Mleczko pszczele ma bardzo charakterystyczny smak, łącząc w sobie nutę ostrości, delikatną kwaskowość i subtelną cierpkość. Nie ma to jednak większego znaczenia, ponieważ jego popularność wynika wyłącznie z niesamowitych właściwości prozdrowotnych, o których czas napisać trochę więcej.

WŁAŚCIWOŚCI PROZDROWOTNE

1. Mleczko pszczele, potocznie nazywane eliksirem życia, posiada właściwości wydłużające życie i opóźniające procesy starzenia. Ma bardzo wysokie właściwości odżywcze, wzmacnia układ odpornościowy i pobudza organizm do działania, dając mu „niezłego kopa”. Jest bardzo skuteczne w stanach zmęczenia psychicznego i fizycznego, przywracając spokój i równowagę oraz zwiększając kondycję, wydolność i koncentrację. Eliminuje stres, objawy depresji, a nawet nerwobóle.
2. Bardzo pozytywnie wpływa na działanie układu pokarmowego, regulując jego pracę oraz procesy przemiany materii. Polecany między innymi w przewlekłych problemach, takich jak wrzody żołądka i jelit.
3. Jest również nieocenionym wsparciem dla układu krwionośnego, pomagając w schorzeniach niewydolności mięśnia sercowego, nadciśnieniu tętniczym, niedokrwistości, a także zbyt niskim ciśnieniu, cukrzycy i podwyższonym poziomie cholesterolu. Przeciwdziała rozwojowi miażdżycy i reguluje ciśnienie krwi.
4. Wspiera układ oddechowy, nie tylko w drobnych infekcjach dróg oddechowych, ale przede wszystkim w stanach zapalnych krtani i oskrzeli, dychawicy oskrzelowej, a nawet gruźlicy. Działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo, zwalczając również grzyby.
5. Ma dobroczynny wpływ na ludzki wzrok, dlatego jest stosowane przy uszkodzeniach rogówki. Można go używać zewnętrznie, bezpośrednio lub w formie maści. Poprawia stan skóry w schorzeniach dermatologicznych, regeneruje naskórek, a także przyspiesza gojenie ran, nawet tak problematycznych, jak rany odleżynowe i oparzeniowe. Spełnia również ważną rolę w kosmetyce, odżywiając i nawilżając skórę, pobudzając produkcję kolagenu, odbudowując komórki i wygładzając zmarszczki.
6. Jest cennym wsparciem dla kobiet, wspomagając płodność i stymulując owulację, a w czasie ciąży podnosząc progesteron. Mleczko pszczele może być także pomocne w trakcie laktacji, pobudzając organizm młodej mamy, do zwiększonej produkcji pokarmu. Stosowane w trakcie menopauzy, łagodzi jej objawy.

PRZECHOWYWANIE I SUPLEMENTACJA

Świeże mleczko pszczele należy przechowywać w chłodzie, ograniczając dostęp słońca, wilgoci i wysokich temperatur. To bardzo delikatna substancja, dlatego też pszczoły jej nie akumulują. Zgodnie z przeprowadzonymi badaniami, trwałość mleczka jest bezpośrednio związana z temperaturą, w jakiej jest przechowywane. W lodówce (0-5 °C), jest bezpieczne i chronione przed utratą cennych właściwości, jednak w wyższych temperaturach może przebywać maksymalnie do 72 godzin. Oczywiście najlepiej do takich sytuacji nie dopuszczać, co nie oznacza, że mleczka pszczelego nie wolno w ogóle transportować, trzeba tylko pamiętać, żeby nie wystawiać go na długotrwałe działanie temperatur wyższych niż 5 °C

Należy zwracać szczególną uwagę na sposoby, w jaki sklepy dostarczają ten produkt swoim Klientom. Jedyną słuszną praktyką, jest wysyłka mleczka w termicznym opakowaniu, zawierającym obowiązkowo zmrożony wkład chłodzący. Tylko wtedy mamy pewność, że mleczko będzie transportowane we właściwych warunkach, nie utraci „mocy” i dotrze do adresata w idealnym stanie. Taki zestaw gwarantuje, że nawet latem, mleczko zachowa wymaganą temperaturę na czas transportu ze sklepu do Klienta. Sposobem na wydłużenie terminu przydatności mleczka pszczelego jest liofilizacja, lub wymieszanie z miodem, który jest naturalnym środkiem konserwującym.

Uważa się powszechnie, że najskuteczniejsze jest w swojej naturalnej, czystej postaci, co jest poniekąd prawdą, chociaż niemal równie dobrze działa w formie sproszkowanej, a ponoć najefektywniej wstrzykiwane pod skórę, ale metoda ta jest stosowana głównie w badaniach naukowych. Suplementacja zależy więc od formy, w jakiej przyjmujemy mleczko pszczele. My skoncentrujemy się na jego naturalnej postaci, którą dawkuje się zazwyczaj raz dziennie, najlepiej rano. Powinno się unikać przyjmowania mleczka pszczelego wieczorem, ponieważ ma właściwości pobudzające i może powodować bezsenność. Dzienna dawka nie powinna przekraczać 2g, najczęściej waha się pomiędzy 0,5 – 1g.

SKŁAD I WARTOŚCI ODŻYWCZE

Eliksir młodości, jak potocznie nazywane jest mleczko pszczele, od dawna stanowi ważny element tradycyjnej medycyny chińskiej. Co ciekawe składa się głównie z wody (66%), cukrów (15%), a także aminokwasów (13%). Znajdziemy w nim również:

• lipidy,
• większość witamin z grupy B,
• śladowe ilości witaminy A, C, D, E i K,
• węglowodany, czyli wspomniane cukry, głównie fruktozę i glukozę,
• wapń, miedź, żelazo, cynk, fosfor, krzem i siarka,
• białka i kwas deoksyrybonukeinowy,
• acetylocholinę, występującej w naturalnej postaci tylko w mleczku pszczelim,

ILE KOSZTUJE MLECZKO PSZCZELE

Cena mleczka pszczelego jest uzależniona od kilku czynników, jednak w głównej mierze wynika z trudności pozyskania i niewielkiej produkcji. Z pewnością jest to produkt deficytowy, dlatego jest stosunkowo drogi i nie znajdziemy go w pierwszym lepszym sklepie. Mleczko pszczele kupujemy zazwyczaj w wyspecjalizowanych sklepach, które wiedzą, w jaki sposób należy przechowywać i wysyłać ten produkt. Szczególnie że od tego w dużym stopniu zależy utrzymanie odpowiednich właściwości mleczka pszczelego. Dlatego też w swojej naturalnej postaci jest stosunkowo drogie, a opakowanie 50 g kosztuje około 100 zł. W sprzedaży można znaleźć również liofilizowane suplementy z mleczka w formie kapsułek lub tabletek, a także mleczko pszczele w miodzie. Ceny suplementów są bardzo zróżnicowane, co wynika głównie z ich składu. Mleczko w miodzie jest rozwiązaniem najtańszym, ale należy przy tym pamiętać, że jego stężenie w miodzie jest niewielkie i nie przekracza zazwyczaj 1-2%.

JAK STOSOWAĆ MLECZKO PSZCZELE

Warto pamiętać, że w zależności od powodu zastosowania mleczka pszczelego, jego forma może mieć kluczowe znaczenie dla uzyskania odpowiednich efektów prozdrowotnych. Najpewniejszym rozwiązaniem jest świeże mleczko, które przyjmujemy zazwyczaj raz dziennie, najlepiej chowając na kilka minut pod język, żeby powoli wchłonęło się do organizmu. Liofilizowane mleczko pszczele przyjmujemy zgodnie z zaleceniami na opakowaniu, a miód z mleczkiem zazwyczaj 1-2 razy dziennie.

O HISTORII I BADANIACH SŁÓW KILKA

Wspominałem już, że mleczko pszczele znane jest ludzkości niemal od zarania cywilizowanego świata. W czasach starożytnej Grecji sam Arystoteles polecał stosowanie tego „eliksiru”, w celu poprawy zdolności umysłowych i sił witalnych. W Egipcie był używany w celach kosmetycznych i był dobrem luksusowym, na które mogli sobie pozwolić tylko najbogatsi. W czasach bardziej nam współczesnych, a dokładnie pod koniec XVII wieku, tematem tym zainteresował się Jan Swammerdam, holenderski biolog, konstruktor mikroskopu, który pozwolił po raz pierwszy z bliska zbadać życie pszczół. Sto lat później sprawy nabrały jeszcze większego obrotu, kiedy to francuski etnolog Ferchault de Reaumur, przeprowadził serię praktycznych badań na zwierzętach, dotyczących właściwości mleczka pszczelego. Jednak największy wpływ na zwiększenie zainteresowania cudownym eliksirem wytwarzanym przez pszczoły, miał inny Francuz, Dr. Alin Caillas, który w 1953 roku wydał książkę „Pszczoły źródłem młodości i witalności”. Publikacja wzbudziła wielkie zainteresowanie i stała się bodźcem do kolejnych badań, nad cudownymi właściwościami mleczka pszczelego.

Z ciekawszych badań, przeprowadzonych w przeciągu kilkudziesięciu ostatnich lat wynika, że największe właściwości prozdrowotne wykazuje mleczko zebrane od 3-dniowych larw. Dzięki badaniom przeprowadzonym w Egipcie pod koniec XX wieku, mamy wiedzę, jak wielkie właściwości bakteriobójcze wykazuje mleczko pszczele. Stosując zawiesinę z trzydniowego mleczka, naukowcom udało się całkowicie unicestwić kultury bakterii Staphylococcus aureus i znacząco przetrzebić Bacillus subtilis (71%), a także E. coli (83%). Co więcej, mleczko pszczele dokonało tego w czasie niecałych trzech godzin! Inne badania wykazały, że regularnie stosowanie mleczka, może znacząco — nawet o kilkadziesiąt procent — zmniejszyć szansę zachorowania na grypę!

Badania nad mleczkiem pszczeli trwają i będą trwały jeszcze długo, ponieważ ten cudowny produkt, posiada niesamowite właściwości, które mogą w znaczący sposób wpłynąć na ludzkie zdrowie i samopoczucie. Być może nawet przybliżyć nas, do upragnionej długowieczności, na wzór królowej, żyjącej wielokrotnie dłużej od pozostałych pszczół.